Η Κρυστάλλωση και όχι το ζαχάρωμα του μελιού είναι ένα φυσικό φαινόμενο, που δεν σχετίζεται με την ποιότητα και δεν προξενεί καμιά αλλαγή στη διαιτητική του αξία.
Ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι ούτε νοθευμένο ούτε και χαλασμένο. Το μέλι χαρακτηρίζεται από ένα ιδιαίτερο και γνώριμο φαινόμενο. Φαινόμενο που μετατρέπει την χαρακτηριστική του ρευστότητα σε μία συμπαγή γλυκιά μάζα και καλείται κρυστάλλωση, διότι στην ουσία προκύπτουν σωματίδια-κρύσταλλοι που ενώνονται δυναμικά μεταξύ τους. Οι κρύσταλλοι αυτοί έχουν δομή σακχάρου.
Το μέλι είναι ένα υπέρκορο διάλυμα. Αυτό σημαίνει ότι σε ελάχιστη ποσότητα νερού, έχει διαλυθεί μια μεγάλη ποσότητα σακχάρων, καθώς και μια μικρή ποσότητα άλλων ουσιών.
Ο χρόνος κρυστάλλωσης εξαρτάται από την φυτική προέλευση του μελιού, τη σύνθεση των σακχάρων, την περιεκτικότητα σε γυρεόκοκκους, την υγρασία και τη θερμοκρασία που βρίσκεται το μέλι.
Επομένως, αργά ή γρήγορα το μέλι θα κρυσταλλώσει, απλά δεν κρυσταλλώνουν όλα τα μέλια στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Το μέλι ελάτης και το πευκομελο είναι δυο από τα είδη μελιού που δύσκολα κρυσταλλώνουν.
Αντίθετα το μέλι της πορτοκαλιάς και της ερείκης κρυσταλλώνουν σε 1-3 μήνες περίπου.
To Ανθόμελο, είναι ένα μέλι το οποίο είναι δύσκολο να προβλεφθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την κρυστάλλωσή του.
Ταχύτητα κρυστάλλωσης των ελληνικών αμιγών κατηγοριών μελιού
*Ο χρόνος κρυστάλλωσης ισχύει για αμιγή μέλια που δεν υπέστησαν κάποια θερμική ή άλλη επεξεργασία και διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου.
Αποφεύγοντας την κρυστάλλωση
Φυλάξτε το μέλι σε θερμοκρασία δωματίου σε ερμητικά κλειστά δοχεία. Βέλτιστη θερμοκρασία για την αποθήκευση μελιού είναι 21 έως 27°C.
Αποφύγετε την αποθήκευση μελιού σε ψυχρές θερμοκρασίες από 11 έως 18ºC, η οποία είναι ιδανική για το σχηματισμό κρυστάλλων.
Μην το αποθηκεύετε στο ψυγείο επιταχύνοντας τη διαδικασία της κρυστάλλωσης.
Πως θα επαναφέρουμε το μέλι στην αρχική του κατάσταση
Σε περίπτωση κρυστάλλωσης του μελιού η επαναφορά του σε ρευστή μορφή γίνεται με τη χρήση μπεν μαρί. Δηλαδή, τοποθέτηση του βάζου με ανοιχτό καπάκι σε ζεστό νερό και ανακατεύουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Η θερμοκρασία του νερού δεν πρέπει να ξεπερνάει τους 40 - 45 βαθμούς Κελσίου.
Το βάζο δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με το δοχείο που ζεσταίνουμε το νερό ώστε να μην σπάσει. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσουμε στο γεγονός ότι το νερό δεν πρέπει να βράσει γιατί, με τον βρασμό το μέλι χάνει πολλά από τα θρεπτικά του συστατικά.