Η μέλισσα είναι ιπτάμενο έντομο που συγγενεύει με τα μυρμήγκια.
Ανήκει στην τάξη των εντόμων με το όνομα υμενόπτερα. Είναι το μοναδικό έντομο που εκτρέφει ο άνθρωπος για να τραφεί από τα προϊόντα που παράγει. Το μεγαλύτερο όφελος που έχει ο άνθρωπος όμως, είναι η επικονίαση. Η επικονίαση συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση της διατροφικής αλυσίδας.
Ανήκει στην τάξη των εντόμων με το όνομα υμενόπτερα. Είναι το μοναδικό έντομο που εκτρέφει ο άνθρωπος για να τραφεί από τα προϊόντα που παράγει. Το μεγαλύτερο όφελος που έχει ο άνθρωπος όμως, είναι η επικονίαση. Η επικονίαση συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση της διατροφικής αλυσίδας.
Το ένα τρίτο όλων των φυτών που τρώμε έχουν επικονιαστεί από τις μέλισσες. Επικονίαση ονομάζεται η διαδικασία με την οποία γίνεται η γονιμοποίηση στα φυτά, μεταφέροντας γύρη από λουλούδι σε λουλούδι.
Η μέλισσα δεν ζει μόνη της αλλά είναι μέλος μιας οργανωμένης κοινωνίας που ονομάζεται μελίσσι. Το μελίσσι μπορεί να αποτελείτε από 3.000 μέλισσες, τους χειμερινούς μήνες, ενώ τους ανοιξιάτικους μήνες μπορεί να ξεπεράσει τις 40.000 μέλισσες.
Τα είδη που υπάρχουν μέσα στην κυψέλη είναι 3:
- Η βασίλισσα -μία σε κάθε μελίσσι- είναι η μητέρα όλου του μελισσιού. Είναι η μόνη που έχει την ικανότητα να γεννά. Τις πρώτες μέρες της ζωής της θα βγει για μία και μοναδική φορά από την κυψέλη για να γονιμοποιηθεί με μερικούς κηφήνες και μπορεί να γεννήσει μέχρι και 1.500 αυγά την ημέρα. Ζει από 2 ως 5 χρόνια
- Οι εργάτριες που είναι ατελή θηλυκά. Δεν μπορούν να γεννήσουν γονιμοποιημένα αυγά. Ζουν από 30 ως 180 μέρες. Η διάρκεια της ζωής τους εξαρτάται από το πόσο θα δουλέψουν. Συνήθως οι εργάτριες που γεννιούνται την άνοιξη δεν ζουν πολλές μέρες γιατί συλλέγουν πολύ νέκταρ και γύρη. Οι εργάτριες που γεννιούνται το φθινόπωρο ζουν περισσότερες μέρες γιατί δεν υπάρχει έντονη νεκταροέκκριση στην φύση.
- Οι κηφήνες είναι τα αρσενικά της κυψέλης. Προορισμός τους είναι η γονιμοποίηση της βασίλισσας. Δεν δουλεύουν και τους τρέφουν οι εργάτριες από την άνοιξη ως το φθινόπωρο. Το χειμώνα που οι τροφές λιγοστεύουν, οι εργάτριες τους απομακρύνουν από την κυψέλη. Ζουν περίπου 60 μέρες
Πως δημιουργούνται η βασίλισσα, ο κηφήνας και η εργάτρια;
Οι εργάτριες και οι βασίλισσες προέρχονται από γονιμοποιημένα αυγά. Αντίθετα, οι κηφήνες προέρχονται από αυγά μη γονιμοποιημένα. Έτσι από το ίδιο αβγό είναι δυνατό να δημιουργηθεί βασίλισσα ή εργάτρια. Η διαφοροποίηση οφείλετε στην τροφή που λαμβάνουν. Ο αριθμός των εργατριών και των κηφήνων σε ένα μελίσσι αλλάζει ανάλογα με την εποχή.
Οι βασίλισσες από τη στιγμή που θα βγουν από το αβγό μέχρι που να μεταμορφωθούν σε τέλειο έντομο τρέφονται αποκλειστικά και μόνο με βασιλικό πολτό. Μόλις εκκολαφθεί μια βασίλισσα σε ένα μελίσσι σκοτώνει αμέσως όλες τις υπόλοιπες βασίλισσες που έχουν ή δεν έχουν προλάβει να εκκολαφθούν.
Οι εργάτριες τρέφονται επίσης με βασιλικό πολτό, αλλά μόνο για ένα διάστημα που δεν ξεπερνά τις 72 ώρες. Στη συνέχεια τρέφονται με μείγμα μελιού και γύρης.
Οι κηφήνες τρέφονται και αυτοί με ένα μείγμα μελιού και γύρης.
Τι δουλειές κάνουν οι εργάτριες;
Ανάλογα με την ηλικία τους αλλά και τις ανάγκες του μελισσιού, μπορούν να κάνουν τις εξής δουλειές:
- 1η - 6η μέρα. Καθαρίστρια κελιών.
- 6η - 13η μέρα. Παραμάνα (τάισμα - περιποίηση βασίλισσας και αυγών).
- 10η - 20η μέρα. Επεξεργάζονται νέκταρ από συλλέκτριες και το μετατρέπουν σε μέλι επίσης πακετάρουν γύρη μέσα στα κελιά.
- 5η - 20η μέρα. Χτίζουν κηρήθρες.
- 15η - 25η μέρα. Κάνουν αέρα με τα φτερά τους.
- 16η - 28η μέρα. Φρουρούν την είσοδο της κυψέλης.
- > 20η μέρα. Πετούν έξω για συλλογή γύρης και νέκταρ.
Πώς φτιάχνεται το μέλι;
Οι μέλισσες πετούν από λουλούδι σε λουλούδι και μαζεύουν νέκταρ. Μπορούν να πετάξουν μέχρι και 8χλμ. μακρυά από την κυψέλη τους αλλά συνήθως η απόσταση συλλογής τους δεν ξεπερνά το 1,5χλμ. Με την προβοσκίδα τους ρουφούν μια μικρή σταγόνα από νέκταρ και την μεταφέρουν στην κυψέλη.
Εκεί την ανταλλάσσουν πάρα πολλές φορές μαζί με άλλες μέλισσες "η διαδικασία αυτή λέγετε τροφάλλαξη" και αφού προσθέσουν κάποιες ουσίες -ένζυμα- για τη σωστή διατήρησή του, την αποθηκεύουν στην κηρήθρα.
Αφού γεμίσουν κάθε κελί της κηρήθρας αναλαμβάνουν δουλειά οι αερίστριες. Κουνώντας τα φτερά τους αφαιρούν μεγάλη ποσότητα υγρασίας από το νέκταρ και μετατρέπετε σε μέλι με 14% - 18% υγρασία.
Έπειτα το σφραγίζουν με κερί για να διατηρηθεί το μέλι όσο πιο πολύ γίνεται, για τις κρύες μέρες του χειμώνα που θα ακολουθήσουν.
Οι μέλισσες συλλέγουν τη γύρη από τα άνθη για να τη μεταφέρουν στη φωλιά τους και να τη χρησιμοποιήσουν ως βασικό είδος διατροφής. Αυτή που τους περισσεύει αποθηκεύεται για να χρησιμοποιηθεί αργότερα.
Για τη συλλογή της γύρης οι μέλισσες χρησιμοποιούν το τρίχωμά του σώματος τους. Κινούνται γρήγορα πάνω στο λουλούδι και µε τη βοήθεια των πίσω ποδιών μαζεύουν τη γύρη.
Τη βρέχουν µε λίγο νέκταρ που βρίσκεται στα λουλούδια και την πλάθουν σε μικρά μπαλάκια για να τη μεταφέρουν στη φωλιά τους, αφού προηγουμένως την τοποθετήσουν πάνω στα άγκιστρα των πίσω ποδιών τους.
Πως φτιάχνεται ο βασιλικός πολτός;
Ο βασιλικός πολτός είναι κρεμώδης ουσία που παράγεται από τις μέλισσες ως τροφή για τη μελλοντική βασίλισσα. Εκκρίνεται από ειδικούς αδένες του φάρυγγα των νεαρών εργατριών μελισσών ηλικίας 6 ως 13 ημερών. Με τον βασιλικό πολτό τρέφονται οι προνύμφες μελισσών, οι οποίες ως τέλεια έντομα θα γίνουν βασίλισσες.
Ο μελισσοκόμος με εξειδικευμένες τεχνικές μπορεί να συλλέξει βασιλικό πολτό, κυρίως κατά τους ανοιξιάτικους μήνες.
Πως συλλέγετε η πρόπολη;
Η πρώτη ύλη της Πρόπολης είναι οι ρητινώδεις εκκρίσεις από τους οφθαλμούς δασικών κυρίως δέντρων. Οι συλλέκτριες Πρόπολης αποσπούν ένα κομμάτι από τις εκκρίσεις αυτές και με τη βοήθεια των δύο πρώτων ζευγών των ποδιών τους τα μεταφέρουν εναλλάξ στα «καλαθάκια» της γύρης στο τρίτο ζεύγος ποδιών.
Η συλλέκτρια Πρόπολης περιμένει να την ξεφορτώσουν οι οικιακές μέλισσες, οι οποίες προσθέτουν κερί και διάφορες εκκρίσεις στην πρώτη ύλη και έτσι παράγεται αυτό το θαυμάσιο υλικό, η Πρόπολη, με τις εξαιρετικές ιδιότητες.
Προτιμήστε ελληνικά προϊόντα μέλισσας απευθείας από μελισσοκόμος.
